24: Çocuklarda Yatak Islatma

Girişve Risk faktörleri

Çocuklarda uyku esnasında yatak ıslatma veya istemsiz idrar kaçırma oldukça yaygındır. Çoğu durumda, çocuklar büyüdükçe herhangi bir tedavi görmeden kendiliğinden düzelir. Bununla birlikte, rahatsızlığa ve utanmaya neden olduğu için çocuklar ve aileleri için hala endişe vericidir. Yatak ıslatma böbrek hastalığından, çocukların tembelliğinden ya da yaramazlığından kaynaklanmamaktadır.

Çocukların yüzde kaçı yatak ıslatma yaşıyor ve hangi yaşta bu durum kendiliğinden durur?

Yatak ıslatma özellikle 6 yaşın altında yaygındır. Beş yaşında iken, yatak ıslatma çocukların yaklaşık % 15-20'sinde görülür. Yaşın artmasıyla birlikte yatak ıslatma sıklığında orantılı azalma olur: 10 yaşında yılda % 5, 15 yaşında ise % 2 dir. Yetişkinlerde % 1'den az olmaktadır.

Hangi çocukların yatak ıslatmaktan etkilenme ihtimali daha yüksektir?

  • Ebeveynleri de çocukluğunda aynı sorunu yaşayan çocuklar.
  • Nörolojik gelişiminde gecikme olduğu için mesanenin tam dolma yeteneği azalan çocuklar.
  • Derin uykusu olan çocuklar.
  • Erkekler kızlardan daha sık etkilenirler.
  • Artan psikolojik veya fiziksel stres tetikleyici olabilir.
  • Çocukların çok küçük bir yüzdesinde ise (% 2 -% 3), idrar yolu enfeksiyonu, diyabet, böbrek yetmezliği, barsak solucanları, kabızlık, küçük mesane, omurilik anomalileri veya erkeklerde üretral valflerde kusur gibi tıbbi problemler sorumludur.
Küçük çocuklarda, gece yatak ıslatma yaygın bir sorundur ancak bu bir hastalık değildir.

Tedavi

Yatak ıslatan çocuklar için ne zaman ve hangi tetkikler yapılmalıdır?

Araştırmalar sadece seçilmiş çocuklarda tıbbi veya yapısal sorunlardan şüpheleniliyorsa yapılır. En sık yapılan testler: idrar testleri, kan glikozu, omurga röntgen filmleri ve ultrason muayenesi veya diğer böbrek veya mesane görüntüleme testleridir.

Tedavi

Yatak ıslatma tamamen istemsizdir ve kasıtlı olarak yapılmaz. Çocuklar yatak ıslatmanın duracağından veya zaman içinde iyileşeceğinden emin olmalıdır. Çocuklar azarlanmamalı veya cezalandırılmamalıdırlar.

Yatak ıslatmada başlangıç tedavisi, eğitim, motivasyon tedavisi, sıvı alımı ve boşaltma alışkanlıklarını değiştirmektir. Eğer yatak ıslatma bu tedbirler ile düzelmezse yatak ıslatma alarmları veya ilaçlar denenebilir.

1. Eğitim ve motivasyon tedavisi
  • Çocuğa yatak ıslatma hakkında ayrıntılı eğitim verilmelidir.
  • Yatak ıslatma çocukların suçu değildir, bu nedenle çocuklar suçlanmamalıdır veya uyarılmamalıdır.
  • Çocuğun bu durumuyla kimsenin alay etmemesine dikkat edin, çocuğun yatak ıslatma yüzünden uğradığı stresi azaltmak önemlidir. Çocuğun ailesi destekleyici olmalıdır ve çocuğu sorunun geçici olduğuna ve düzeleceğine inandırmalıdırlar.
  • Çocuk bezi yerine eğitim pantolonunu kullanın.
  • Gece lambalarını düzgün bir şekilde ayarlayarak gece tuvalete kolayca erişebildiğinden emin olun.
Yaşın artmasıyla birlikte, sempatik bir yaklaşım ve motivasyon yatak ıslatma sorununu tedavi edecektir.
  • İlave bir çift pijama, çarşaf ve bir havlu bulundurun, böylece çocuğunuz altını ıslatmış bir şekilde uyandığında yatak çarşaflarını ve kirli kıyafetleri rahatça değiştirebilir.
  • Yatağa zarar vermemek için yatağı sıvı geçirmeyen bir örtü ile örtün.
  • Fazla emilim için yatak örtüsünün altına büyük bir havlu koyun.
  • Sabahları günlük banyoya teşvik edin, böylece idrar kokusu olmaz.
  • Çocuğunuzu kuru bir gece için övün ve ödüllendirin hatta küçük bir hediye bile çocuğunuzu teşvik edebilir.
  • Kabızlık ihmal edilmemeli, tedavi edilmelidir.
2. Sıvı alımını kısıtlayın
  • Çocukların yatmadan önceki iki ile üç saat öncesindeki sıvı alım miktarını kısıtlayın ancak gün boyunca yeterli miktarda sıvı almasını sağlayın.
  • Akşam kafeinden (çay, kahve), karbonatlı içeceklerden (kola) ve çikolatadan kaçının. Bunlar yatak ıslamayı artırabilir ve şiddetlendirebilir.
3. İşeme alışkanlıklarına ilişkin tavsiyeler
  • Yatmadan önce iki kez idrar yapmasını özendirin. İlk idrarı rutin yatış zamanından önce, ikinci idrarı uykuya dalmadan hemen önce yapmalıdır.
  • Tuvaleti gün boyunca düzenli aralıklarla kullanmayı alışkanlık haline getirin.
  • idrarını yapması için her gece uykuya daldıktan yaklaşık üç saat sonra çocuğu uyandırın. Gerekirse bir alarm kullanın.
  • Yatak ıslatmanın en olası zamanını belirleyerek, uyanma süresi ayarlanabilir.
Yatmadan önce sıvı alımının kısıtlanması ve idrar yapma alışkanlıkları, yatak ıslatmayı önlemek için en önemli tedbirlerdir.
4. Yatak ıslatma alarmları
  • Yatak ıslatma veya nem alarmlarının kullanımı yatak ıslatmayı kontrol etmek için en etkili yöntemdir ve genellikle 7 yaşından büyük çocuklar için kullanılır.
  • Bu alarmda çocuğun iç çamaşırına bir sensör takılır. Çocuk yatağı ıslattığında, cihaz ilk damlaları fark eder, çalar ve çocuğu uyandırır. Çocuk uyanarak tuvalete ulaşana kadar idrarını kontrol edebilir.
  • Alarm, çocuğun idrarını yapmadan önce tam zamanında uyanmasına yardımcı olmak için eğiticidir.
5. Mesane eğitimi alıştırmaları
  • Yatak ıslatma problemleri yaşayan birçok çocuk küçük mesane kapasitesine sahiptir. Mesane eğitiminin amacı mesane kapasitesini arttırmaktır.
  • Gün boyunca, çocukların fazla miktarda su içmeleri istenir ve idrar çıkarma isteğine rağmen idrarlarını tutmaları söylenilir.
  • Bu uygulamayla, çocuk uzun süre idrarını tutabilir. Bu pratik mesane kaslarını güçlendirecek ve mesane kapasitesini artıracaktır.
6. İlaç tedavisi

İlaçlar, yatak ıslatmayı durdurmak için son çare olarak kullanılır ve genellikle sadece yedi yaşın üzerindeki çocuklarda kullanılır. Bunlar etkilidir ancak yatak ıslatmayı tamamen tedavi etmez. Bunlar geçici tedbirlerdir ve en iyi geçici çözüm olarak kullanılırlar.

Yatak ıslatma genellikle ilaç kesildiğinde tekrar eder. Kalıcı iyileşme için yatak ıslatma alarmları ilaçlardan daha etkilidir.

Yatak ıslatma alarmları ve ilaç tedavisi genellikle 7 yaşından büyük çocuklar için uygundur.

A. Desmopressin Asetat (DDAVP): Desmopressin tabletleri piyasada bulunmaktadır ve diğer yöntemler başarısız olduğunda reçete edilir. Bu ilaç, geceleri üretilen idrar miktarını azaltır ve sadece fazla miktarda idrar üreten çocuklarda yararlıdır. Çocuk bu ilacı alırken, su intoksikasiyonunu engellemek için gece su alımının azaltılması unutulmamalıdır. Bu ilaç genellikle yatmadan önce verilir ve herhangi bir sebepten çok fazla sıvı alımında ilacın gece kullanılmasından kaçınılmalıdır. İlaç etkin olmasına ve ilacın yan etkilerinin az olmasına rağmen maliyeti sebebiyle kullanılması kısıtlıdır.

B. İmipramine: İmipramin (trisikilik antidepresan) mesane üzerinde rahatlatıcı bir etkiye sahiptir. Mesane sfinkterini sıkıştırır ve böylelikle mesane kapasitesini artırır. Bu ilaç genellikle 3-6 ay boyunca kullanılır. Hızlı etkisi nedeniyle yatmadan bir saat önce alınır. Çok etkili olmasına rağmen yan etkilerinin fazla olması nedeniyle seçici olarak kullanılır. Yan etkileri: burun akıntısı, hapşırma, zayıflık, konfüzyon, uykusuzluk, anksiyete, çarpıntı, görme bulanıklığı, ağız kuruluğu ve kabızlıktır.

C. Oxybutynin: Oxybutinin (antikolinerjik) yatak ıslatmada gün içinde faydalıdır. Bu ilaç mesane kasılmasını azaltır ve mesane kapasitesini artırır. Yan etkileri arasında ağız kuruluğu, kabızlık ve yüzde kızarma sayılabilir.

İlaç tedavisi yatak ıslatma problemi için geçici bir tedavi sağlar fakat tamamen iyileştirici değildir

Yatak ıslatma problemi yaşayan çocuklar için ne zaman bir doktora başvurulmalıdır?

Yatak ıslatma problemi yaşayan çocuğun ailesi şu durumlarda hemen bir doktora başvurmalıdır. Eğer çocuk:

  • Gündüz yatağını ıslatıyorsa
  • 7 veya 8 yaşından sonra yatağını ıslatmaya devam ediyorsa
  • En az 6 ay süreyle kuru kalma periyodundan sonra tekrar yatak ıslatmaya başladıysa
  • Dışkılama kontrolünü kaybettiyse ya da dışkı kaçırıyor ise
  • Ateş, ağrı, yanma, sık idrara çıkma, sık susama, yüzde ve ayaklarda şişme şikayetleri varsa
  • İdrar yapmada zorluk, idrar akımında zayıflama ya da idrar yaparken gerilme varsa
Gündüzleri yatak ıslatma, ateş, idrar yaparken yanma veya kabızlık olduğu durumlarda derhal doktorunuza danışın.