Panimula at paksa

Iligtas Ang Iyong Mga Kidney

Publisher

Samarpan Kidney Foundation,

Samarpan Hospital, Bhutkhana Chowk,

Rajkot 360002 (Gujarat, India)

E-mail: [email protected]

©Samarpan Kidney Foundation

Tüm haklarý mahfuzdur. Bu kitabýn hiçbir kýsmý, yayýncýlarýn yazýlý izni olmaksýzýn bilgi depolama ve geri alma sistemleri de dahil olmak üzere herhangi bir biçimde veya elektronik veya mekanik yöntemlerle çoðaltýlamaz. Bu kitap Hindistan’da yayýnlanmak üzere olup, yayýncýnýn yazýlý izni olmaksýzýn ihraç edilemez. Anlaþmazlýk halinde tüm hukuki konular sadece Rajkot Hindistan yetkisi kapsamýnda çözülmelidir.

Mga May-Akda:

Dr. Elizabeth Angelica Lapid-Roasa, MD, FPCP, FPSN

Chairman, Department of Physiology, Faculty of Medicine and Surgery, University of Santo Tomas, Manila, Philippines

Chief, Section of Nephrology, University of Santo Tomas Hospital, Manila, Philippines

Dr. Edgar V. Lerma , MD, FACP, FASN, FAHA, FASH, FNLA, FNKF, FASDIN, FPSN (Hon)

Clinical Professor of Medicine, Section of Nephrology, University of Illinois at Chicago

College of Medicine, Associates in Nephrology, SC, Chicago, IL

Dr. Sanjay Pandya , MD, DNB (Nephrology)

Consulting Nephrologist, Samarpan Hospital, Bhutkhana Chowk, Rajkot (Gujarat), India

Ang librong ito ay para sa mga pasyenteng may sakit sa mga kidney at sa kanilang mga pamilya

Talaan ng Nilalaman

Iwasan Natin ang Sakit sa Kidney

Ang librong “ILIGTAS ANG IYONG MGA KIDNEY” ay ginawa upang magbigay ng impormasyon at alituntunin nang maiwasan ang mga karaniwang sakit sa kidney

Sa mga nagdaang dekada, nakagagambala ang pagtaas ng bilang ng mga sakit sa bato. Naging karaniwan na ang chronic kidney disease na mahirap bigyang lunas. Ang kaalaman sa mga sanhi, sintomas, at mga hakbang sa pag-iwas sa mga sakit sa bato ay ang mga pinakamabisang paraan upang maiwasan ang sakit na ito. Ang librong ito ay ang aming ginawa upang mabigyan ang mga mamamayan ng impormasyong kanilang madaling mauunawaan.

Ang maagang pagtukoy at paglunas sa sakit na ito ay nakabubuti at nakatitipid. Bihira lamang ang mga taong nakatutukoy ng mga sintomas sa sakit sa bato dahil sa kakulangan sa kaalaman tungkol dito. Ang lunas sa chronic kidney disease, tulad ng dialysis at kidney transplantation, ay napakamahal sa isang bansa gaya na lamang ng India, mas mababa sa sampung bahagdan ng mga pasyente ang kayang magbayad sa mga lunas na ito. Upang mapababa ang mga bilang ng chronic kidney disease, ang maagang pagtukoy at agarang paglunas lamang ang pinakamabisang paraan.

Ang pagkakaroon ng sakit sa bato ay nakababahala sa pasyente at sa kaniyang pamilya. Nais nilang malaman ang lahat tungkol sa sakit na ito, at hindi ito matutugunan lahat ng doktor na pangunahing layunin ng librong ito. Makatutulong ang librong ito anumang oras na kailanganin ng pasyente ang impormasyon. Nilalaman ng librong ito ang pangunahing impormasyon tungkol sa sintomas, pagsusuri, pag-iwas, at paglunas sa iba’t ibang sakit sa bato. Kasama rin dito ang mga dapat kainin at tamang pagkain ng mga pasyenteng may sakit sa bato. Ngunit, ang paggamot sa sarili at pagkakaroon ng tamang pagkain na batay sa librong ito

na walang abiso mula sa doktor ay mapanganib at hindi namin inirerekomenda.

Ang gabay na ito ay makatutulong rin sa mga taong maaaring magkaroon ng sakit sa bato at makadaragdag sa kaalaman ng mga taong nais matutuhan ang lahat tungkol sa sakit sa bato. Makatutulong rin ito bilang gabay sa mga mag-aaral ng medisina, doktor, o mga nagtatrabaho bilang paramedics.

Inaasahan ang librong ito ay maging kapakipakinabang. Malugod naming tatanggapin ang anumang suhestiyon upang maging mas epektibo at episyente ang librong ito.

Hangad namin ang inyong masiglang kalusugan,

Dr. Elizabeth Angelica Lapid-Roasa
Dr. Edgar V. Lerma
Dr. Sanjay Pandya

Tungkol sa mga May-akda

Dr. Elizabeth Angelica Lapid-Roasa, MD, FPCP, FPSN

Nakamit ni Dr. Lapid-Roasa ang kaniyang medical degree sa University of Santo Tomas, Faculty of Medicine and Surgery. Natapos niya ang kaniyang taining bilang resident sa Internal Medicine at fellow sa Nephrology sa University of Santo Tomas Hospital. Siya isang Diplomate at Fellow ng Philippine College of Physicians at Philippine Society of Nephrology kung saan siya ay kasalukuyang miyembro ng National Board of Trustees. Siya ay naging Board Examiner sa Philippine Specialty Board of Internal Medicine. Siya rin ay isang Fellow ng Philippine Society of Hypertension.

Si Dr. Lapid-Roasa ay Associate Professor sa Faculty of Medicine and Surgery ng UST. Siya ay natuturo sa Department of Physiology and Internal Medicine. Siya ang Chief ng Section ng Nephrology ng Fakulti at Ospital ng UST.

Naging tagapangulo ng mga Klaster sa Pangangalaga ng Pasyente at Pananaliksik ng PSN. Mayroon siyang kontribusyon sa mga tunguhin ng Asian Lupus Nephritis Network sa mga patnubay at perspektiba ng Asian sa lupus nephritis management. Siya ay aktibo sa pagbuo ng modyul sa basic immunology, renal physiology, at clinical nephrology sa UST Faculty of Medicine.

Dr. Edgar V. Lerma, MD, FACP, FASN, FAHA, FASH, FNLA, FNKF, FASDIN, FPSN (Hon)

Nakamit ni Dr. Edgar Lerma ang kaniyang Doctor of Medicine sa University of Santo Tomas Faculty of Medicine and Surgery. Nakompleto niya ang kaniyang Residency Trainng sa Internal Medicine sa Mercy Hospital and Medical Center at sa University of Illinois sa Chicago College of Medicine. Bilag karagdagan, Natapos din niya ang kaniyang Fellowship sa Nephrology at Hypertension sa Northwestern Memorial Hospital, sa Feinberg School of Medicine sa Northwestern University, at sa Veterans Administration (VA) Lakeside Medical Center sa Chicago, Illinois.

Kasalukuyan siyang Educational Coordinator para sa Section of Nephrology sa UIC/ Advocate Christ Medical Center sa Oak Lawn, Illinois, USA. Ang kaniyang academic rank ay Clinical Professor ng Medicine sa University of Illinois sa Chicago College of Medicine. Siya rin ay miyembro ng Associates sa Nephrology, S.C.

Si Dr. Lerma ay maraming internasyunal na publikasyon. Editor at mayakda ng maraming kilalang aklat tulad ng Nephrology Secrets, Current Diagnosis & Treatment Nephrology & Hypertension, Renal Disease, An Issue of Clinics in Geriatric Medicine, Updates in Geriatric Nephrology, Current Essentials: Nephrology & Hypertension, Diabetes and Kidney Disease, Clinical Decisions in Nephrology, Hypertension and Kidney Transplantation, Kidney Diseases and Hypertension, Kidney Transplantation: Practical Guide to Management, Diseases of the Parathyroid Glands, Dyslipidemias in Kidney Disease, at Dermatological Manifestations of Kidney Disease.

Dr. Sanjay Pandya, MD, DNB (Nephrology)

Siya ay isang senior nephrologist na nagtatrabaho sa Rajkot (Gujarat- India). Siya ay aktibo sa pagtuturo ng sakit sa mga kidney. Inilathala niya ang mga librong tungkol sa bato sa iba’t ibang lengguwahe: Ingles, Hindi, Gujarati at Kutchi. Binuo niya ang Kidney Education Foundation na may layuning ibahagi ang kaalaman sa pag-iwas sa sakit sa bato at ang pagaalaga nito. Sa tulong ng dedikadong nephrologists sa iba’t ibang bahagi ng mundo, ang mga libro tungkol sa mga bato ay isinalin sa 36 na lengguwahe. Binuo din niya ang website na www. KidneyEducation.com upang maabot ang mas marami pang tao. Maaaring i-download sa website na ito ang 200 pahinang libro tungkol sa mga bato. Napakasikat ng website na ito: sa loob ng 100 months ay mayroon na itong 50 million hits.

Benjamin M. Mendillo Jr, PhD, LPT, PCBT, MCS, NLP

Gradweyt ng Philippine Normal University at ginawaran ng Graciano Lopez Jaena Award in Journalism bilang editor ng Torch Publication. Binigyan ng full scholarship ng De La Salle University sa Honor’s Degree Program saPagsasalin. Siya ay may digring Doctor of Philosophy in Translation sa DLSU at nakapagturo sa PNU sa Kagawaran ng Filipino, sa DLSU sa Kagawaran ng Panitikan, sa San Beda College, at sa Asia Pacifc College. Sertipikadong Praktisyoner ng Neuro Linguistic Programming at Cognitive Behavioural Therapy.

Awtor sa aklat Pananaliksik at Editor ng Internasyonal na Publikasyon sa Pagsasalin. Apelyado siya sa American Translators Association, American Literary Association, at International Association of Forensic Linguists. Siya ay naging pangulo ng Translators League of the Philippines at kasalukuyang pangulo ng National Society of Filipino Translators.

Nagsilbing Executive Assistant V sa Tanggapan ng Ombudsman, Chief ng Presidential Electoral Tribunal ng Korte Suprema, at dáting Chief Translator ng Ofce of the President, Komisyon sa Wikang Filipino.

Pagsalin sa wikang Filipino:

Dr. Mark Louie C. Alag, FPCP - Manila, Philippines

Dr. Clarissa Susan P. Anonuevo-dela Rama, FPCP, FPSN

Dr. Alsun S. Cabarles, FPCP

Dr. Coralie Therese D. Dioquino- Dimacali, FPCP, FPSN

Dr. Edgardo F. Faustino, FPCP, FPSN

Dr. Jasmin Romina P. Laguesma-Navarro, FPCP, FPSN

Dr. Elizabeth Angelica E. Lapid-Roasa, FPCP, FPSN

Dr. Jose Protacio D. Marcia, FPCP, FPSN

Dr. Jhudielle Francesca R. Medenilla-de Guzman

Dr. Maria Stella L. Navarro, FPCP, FPSN

Dr. Maria Gina C. Nazareth, FPCP, FPSN

Dr. Stephen M. Nazareth, FPUA

Dr. Dexter Clifton C. Pe, FPCP, FPSN

Sa karagdagang tulong mula kina:

Dr. Concesa B. Cabanayan-Casasola, FPCP, FPSN

Dr. Ma. Lorelei Lucio-Tong, FPCP, FPSN

Dr. J Meinard J. Nepomuceno, FPCP, FPSN

Dr. Marichel Pile-Coronel, FPCP, FPSN

Dr. Benita S. Padilla, FPCP, FPSN

Dr. Anthony Russell Villanueva, FPCP, FPSN

Sa makabuluhang suporta ng Philippine Society of Nephrology, Inc.

At sa pagsuri ng mga Kawani ng Komisyon sa Wikang Pilipino na sina: Benjamin M. Mendillo, PhD – Chief Language Researcher at Puno, Sangay ng Salin Grace Bengco, Rosie Martinez, Brenda Jean Prostero, Myrna Trinidad (Senior Language Researchers)

Andremel King Tolentino (Translator II)

Mga Tuntunin sa Pagbasa ng Librong Ito

Ang librong ito ay nahahati sa dalawang bahagi

Unang Bahagi:

Inilalahad dito ang pangunahing impormasyon tungkol sa bato at ang pag-iwas sa mga sakit sa kidney. Ang lahat ay hinihikayat na basahin ito dahil ipaliliwanag sa mambabasa ang maagang pagtukoy at pag-iwas sa mga sakit sa bato.

Pangalawang Bahagi:

Maaari itong basahin ng mambabasa kung kailangan lamang o may nais na malaman tungkol sa tiyak na sakit sa kidney.

• Tatalakayin ang mga impormasyon tungkol sa pangunahing sakit sa bato, mga sintomas, pagtukoy, pagiwas, at paglunas;
• Ang mga sakit na sumisira sa mga bato (diabetes, altapresyon, polycystic kidney disease, atbp) at mga tuntunin upang maiwasan ito; at
• Mga detalye tungkol sa tamang pagkain para sa mga pasyenteng may chronic kidney disease.

Unang Bahagi:

Batayang Impormasyon sa Bato

• Estruktura at tungkulin ng kidney
• Sintomas at pagsusuri sa sakit sa bato
• Mga kathang-isip at katotohanan sa sakit sa kidney
• Pag-iwas sa sakit sa kidney