21 Mga Gamot at Problema Sa Kidney

Pangkaraniwang nasisira ang kidney dahil sa pag-inom ng iba’t ibang uri ng gamot.

Bakit mas madaling masira ang kidney kapag uminom ng gamot kumpara sa ibang bahagi ng katawan?

Nasisira ang kidney kapag uminom ng gamot dahil sa dalawang mahahalagang bagay:

  1. Paglabas ng gamot sa ihi: Mahalaga ang kidney para sa paglabas o pagtanggal ng gamot at mga produktong dulot ng pagproseso nito sa katawan. Habang pinoproseso ng kidney ang paglabas ng gamot at produkto nito, maaaring malason ang kidney at tuluyang masira o mapinsala ito.
  2. Malakas na pagdaloy ng dugo sa kidney: Bawat minuto, 20% ng dugong binobomba ng puso ay nililinis ng kidney. Ito ay umaabot sa 1.2 na litro. Kumpara sa iba’t ibang bahagi ng katawan, ang kidney ay nakatatanggap ng pinakamaraming dugo sa bawat kilogramong timbang niya. Dahil maraming dugo ang dumadaloy sa kidney, maaari itong magdala ng lason mula sa masasamang gamot sa sandaliang panahon. Ito ay maaaring makasira ng kidney.

Mga pangunahing gamot na nakakapinsala ng kidney 1. Mga gamot na ginagamit sa pagtanggal ng kirot

Maraming gamot na ginagamit para sa sakit ng katawan, ulo, kasukasuan, at iba’t ibang bahagi ng katawan, at para sa lagnat, ay nabibili kahit walang reseta. Ang mga gamot na ito ay nakapipinsala ng kidney.

Ano-ano ang mga NSAID? Ano-anong mga gamot ang kabilang sa grupong ito? Ang mga Non Steroidal Anti-Inflammatory Drugs (NSAIDs) ay pangkaraniwang gamot na ginagamit sa pagtanggal ng kirot, lagnat, at pamamaga. Kasama rito ang aspirin, diclofenac, ibuprofen, indomethacin, ketoprofen, nimesulide, naproxen, at iba pa. Nakapipinsala ba ng kidney ang mga NSAID?

Sa pangkalahatan, ligtas sa pahamakan ang mga taong gumagamit ng mga NSAID kapag iniinom ito sa tamang sukat at ayon sa payo ng doktor. Subalit, pumapangalawa pa rin ang mga NSAID sa aminoglycosides sa mga gamot na pangkaraniwang nakasisira ng kidney.

Kailan napipinsala ang kidney kapag uminom ng mga NSAID?

Mataas ang posibilidad na mapinsala ang kidney sa paggamit ng mga NSAID sa mga pagkakataong nakalista:

  • Kapag matagal nang iniinom ang mga NSAID sa mataas na sukat at hindi ayon sa payo o pahintulot ng isang doktor.
  • Kapag ang isang tableta ay may halong mga gamot na ginagamit para sa kirot (kagaya ng APC na may halong aspirin, phenacetin at caffeine) at ginagamit ito nang pangmatagalan.
  • Kapag iniinom ang mga NSAID ng matatanda, mga pasyenteng may sakit sakidney, diabetes o nakulangan ng tubig sa katawan dahil sa pagtatae.

Anong gamot sa kirot ang maaaring gamitin ng mga pasyenteng may sakit sa kidney?

Ang pag-inom ng paracetamol o acetaminophen para sa kirot ay mas inirerekomenda kaysa sa mga NSAID. Maraming pasyente ang may sakit sa puso at nirereseta nang pangmatagalan ang paginom ng aspirin.

Maapektuhan ba ang kidney dahil dito?

Dahil mababa lang ang sukat ng aspirin (80 mg isang beses sa isang araw) ang pangkaraniwang nirereseta sa mga pasyenteng may sakit sa puso, hindi ito nakapipinsala sa kidney.

Maaari bang bumalik sa normal ang kidney na nasira sa paggamit ng mga NSAID?

Oo at hindi.

Oo. Kapag sandali lang ang pag-inom ng mga NSAID, maaaring bumalik sa normal ang kidney kapag tinigil ang pag-inom ng mga NSAID at binigyan ng sapat na gamutan ng doktor.

Hindi. Maraming matatandang pasyente ang umiinom ng mga NSAID nang matagalan para sa sakit sa kasukasuan. Kapag matagal itong iniinom sa matataas na sukat, unti-unting masisira ang kidney. Hindi babalik sa normal ang kidney kapag ito ay nangyari. Kung talagang kailangan ng mga matatandang pasyente ang mga NSAID, kailangan nilang kumonsulta sa doktor at inumin ang gamot ayon sa payo o tagubilin ng doktor.

Paano maaagapan ang pagkasira ng kidney dulot ng pangmatagalang pag-inom ng mga NSAID?

Ang unang pananda na nasisira ang kidney sa paggamit ng mga NSAID ay ang pagkakaroon ng protina sa ihi. Maaaring mapansin ng pasyente na may bula ang kaniyang ihi. Habang lumalala ang pagkasira ng kidney, ang creatinine sa dugo ay tumataas.

Paano maiiwasan ang pagkasira ng kidney mula sa pag-inom ng mga gamot para sa kirot?

Maaaring gawin ang sumusunod upang maiwasan ang tuluyang pagkapinsala ng kidney mula sa pag-inom ng mga gamot para sa kirot:

  • Iwasan ang pag-inom ng mga NSAID ng mga pasyenteng may mataas na tsanang masira ang kidney sa paggamit ng mga NSAID tulad ng mga matatanda, may sakit sa kidney, diabetes, atbp.
  • Iwasan ang paggamit ng mga pangkaraniwang gamot sa kirot na nabibili nang walang reseta.
  • Kung kailangan uminom ng mga NSAID nang matagalan, kumonsulta sa doktor at sundin ang kaniyang mga payo at alituntunin.
  • Bawasan ang sukat at tagal ng pag-inom ng mga NSAID.
  • Iwasan ang paggamit ng mga tabletang may kombinasyon ng mga gamot para sa kirot.
  • Uminom ng maraming tubig araw-araw. Ang sapat na paginom ng tubig ay mahalaga upang mamalagi ang sapat na daloy ng dugo sa kidney at maiwasan ang pagkasira nito.

2. Paggamit ng aminoglycoside

Ang mga aminoglycoside ay grupo ng mga antibiotiko (mga gamot na ginagamit laban sa mikrobyo) na madalas ginagamit sa ospital at pangkaraniwang nagiging sanhi ng pagkasira ng kidney. Kadalasan, napapansin ang pagkasira ng kidney mga 7 hanggang 10 araw mula sa umpis ang paggamit ng gamot. Hindi ito napapansin kaagad sapagkat hindi naman kumokonti ang dami ng ihi at walang nararamdaman ang pasyente.

Mataas ang posibilidad na mapinsala ang kidney ng mga nakatatanda, tuyot o kulang ng tubig sa katawan, may sakit sa kidney, kulang sa potassium at magnesium, na gumagamit ng mga aminoglycoside nang matagalan, may kasamang gamot na iniinom na nakakasira rin ng kidney, malubhang impeksiyon sa katawan, sakit sa atay at sakit sa puso.

Paano maiiwasan ang pagkasira ng kidney dulot ng paggamit ng mga aminoglycoside?

Mga dapat gawin upang maiwasan ang pagkasira ng kidney dulot ng paggamit ng mga aminoglycoside:

  • Maingat na paggamit ng mga aminoglycoside sa mga pasyenteng matataas ang tsanang masira ang kidney sa paggamit nito. Wastuhin o tanggalin ang mga salik na nagdudulot ng panganib.
  • Ibigay ang mga aminoglycoside isang beses lang sa isang araw sa halip ng maliliit na sukat ng gamot na binibigay nang maraming beses sa isang araw.
  • Para sa mga pasyenteng mataas ang tsanang masira ang kidney, ingatan ang pagbigay ng mga aminoglycoside at isukat nang regular ang creatinine sa dugo upang maiwasan ang pagkasira ng kidney.
  • Gamitin ang sapat na sukat at bilang ng araw sa pagbigay ng mga aminoglycoside.
  • Bawasan ang sukat ng aminoglycoside kapag may sakit na sa kidney. Habang ginagamit ang aminoglycoside, isukat ang creatinine sa dugo kamakalawang araw upang maagapan ang pagtuklas ng sira sa kidney.

3. Paggamit ng radiocontrast

Ang paggamit ng radiocontrast dye (gamot na ini-inject sa ugat upang madetalye ang loob ng katawan sa mga pagsusuri tulad ng CT scan) sa x-ray ay nakapipinsala sa kidney. Kadalasan, bumabalik sa normal ang paggana ng kidney pagkatapos ng paggamit nito. Mataas ang posibilidad na ito ay magdulot ng pinsala sa kidney lalo na kapag may diabetes, sakit sa puso, kakulangan sa tubig, matatanda, may pinsala na ang mga kidney, at sabayang paginom ng mga gamot na nakakapinsalasakidney. Naiiwasan ang pagkasira ng kidney mula sa paggamit ng radiocontrast dye sa pamamagitan ng paggamit ng kaunting sukat ng radiocontrast dye, paggamit ng non-ionic na uri ng naturang radiocontrast dye, pananatiling sapat ang tubig sa katawan, at pagbigay ng normal sa line sa pamamagitan ng suwero. Naipakita sa mga kamakailang pag-aaral na hindi tunay na mabisa ang paggamit sodium bicarbonate o acetylcysteine sa pag-iwas sa masamang epekto ng radiocontrast dye sa kidney.

4. Iba pang gamot

  • Ibang pangkaraniwang gamot na nakapipinsala sa kidney ay mga antibiyotiko, gamot laban sa kanser at tuberculosis, at iba pa.
  • Mali ang paniniwala na ang mga halamang gamot at gamot na ginagamit sa pagbabawas ng timbang (diet pills) ay hindi mapanganib para sa kidney. May mga preparasyon ng halamang gamot na may mga mabibigat na bakal at mga sangkap na nakalalason at nakapipinsala sa kidney. Ang paggamit ng mga naturang gamot na ito ay maaaring maging lalong mapanganib sa mga pasyenteng may pinsala na sa kidney simula’t sapul.
  • Mayroon ding mga gamot na mataas sa potassium na maaring magdulot ng mabilis at irregular na pagtibok ng puso na maaaring maging sanhi ngkamatayan lalo na sa mga may pinsala na sa kidney.