17 Ang Buhay Kapag Iisa ang Kidney

Maaaring mabahala kung iisa lang ang ating kidney. Ngunit kung tayo ay mag-iingat at mamumuhay nang malusog, maaaring mabuhay nang normal ang taong iisa lang ang kidney.

Ano-ano ang mga problemang kinakaharap ng isang taong iisa ang kidney? Bakit?

Halos lahat ng tao ay ipinanganak na may dalawang kidney. Dahil may reserbang kapasidad ang bawat kidney, kayang gampanan ng isang kidney ang mga normal na gawain ng dalawang kidney. Kaya pa ring mag-ehersisyo at magtrabaho nang mabigat ang taong may isang kidney lamang.

Ang isang kidney ay sapat para sa normal at aktibong pamumuhay. May mga taong natutuklasan na iisa lang ang kidney kapag nagpapa-x-ray o ultrasound para sa ibang karamdaman. Bagamat nakakadulot ng altapresyon at protina sa ihi habang tumatanda ang mga taong iisa lang ang kidney, bihira naman ang tuluyang pagkasira nito.

Ano-ano ang mga sanhi ng nag-iisang kidney?

Maaaring magkaroon ng isang kidney kapag:

  • Ipinanganak na isa lang ang kidney
  • Tinanggal ang isang kidney sa operasyon dahil may bato sa kidney, may kanser o bukol, nagkaroon ng pagbara ang daanan ng ihi, may nana sa bato o natamaan at napinsala ang bato sa isang aksidente
  • Ang isang bato ay ibinigay nang kusa para sa kidney transplant.

Ano-ano ang maaaring mangyari kapag iisa lang ang kidney mula sa kapanganakan?

Bakit kailangang mag-ingat ang mga taong may isang kidney lamang?

Kadalasan, walang problema kapag nag-iisa lang ang kidney. Maihahambing ito sa isang two wheeler na trak na walang reserbang gulong. Kapag biglang nasira ang nag-iisang kidney, magkakaroon ng “acute kidney failure” at mabilis na titigil ang trabaho o gawain ng kidney.

Ang “acute kidney failure” ay nagdudulot ng maraming problema at komplikasyon at ito ay kailangang maagapan at bigyan ng agarang atensiyon. Mabilis lumala ang mga nakamamatay na kumplikasyon at kakailanganin ng agarang dialysis. Upang maiwasan ang tuluyang pagkasira ng bato at mga kumplikasyong dulot nito, kailangang mag-ingat ang mga taong iisa lamang ang bato.

Paano nagkakaroon ng biglaang pagkasira ang kidney kapag iisa lang ang kidney?

Ito ang mga kondisyong maaaring maging sanhi ng biglaang at matinding pagkasira ng isang kidney:

  • Biglaang pagbara ng daanan ng ihi dulot ng bato o namuong dugo sa ureter (tubong nagkokonekta ng kidney at pantog). Dahil sa bara, walang ihing makalalabas sa pantog.
  • Hindi sinasadyang pagputol o pagtali ng ureter ng isang kidney habang nag-oopera ng bituka o matres.
  • Pinsala sa iisang kidney. Maaaring matamaan at mapinsala ang kidney sa contact sports tulad ng boxing, hockey, futbol, karate, judo, at wrestling. Kapag iisa ang kidney, ito ay karaniwang mas malaki at mas mabigat kaysa sa normal na kidney. Ang mas malaking kidney ay mas madaling matamaan habang naglalaro ng contact sports.

Ano-ano ang mga kailangang gawin upang maprotektahan ang isang kidney?

Walang iniinom na gamot ang mga taong iisa lang ang kidney. Narito ang ilan sa mga pag-iingat na maaaring gawin upang maprotektahan ang nag-iisang kidney:

  • Uminom ng maraming tubig (mga tatlong litro bawat araw)
  • Iwasang matamaan at mapinsala ang isang kidney sa pamamagitan ng pag-iwas sa contact sports gaya ng boxing, hockey, futbol, karate, judo. at wrestling.
  • Maaga at sapat na gamutan ng bato sa kidney at impeksiyon sa pag-ihi.
  • Bago uminom ng bagong gamot o maoperahan ang bituka, dapat sabihin sa doktor na iisa lang ang kaniyang kidney.
  • Sapat na paggamot ng altapresyon, regular na ehersisyo, tamang diet at pag-iwas sa mga gamot sa kirot (mga gamot na tinatawag na NSAIDs o nonsteroidal antiinflammatory drugs). Iwasan ang mga pagkaing mataas sa protina at bawasan ang paglagay ng alat sa pagkain kung ito ay ipinapayo ng doktor.
  • Regular na check-up pangmedikal. Ito ang pangunahin at pinakamahalagang payo sa pasyenteng iisa lang ang kidney. Dapat subaybayan ang pagtatrabaho ng kidney (kidney function) sa pamamagitan ng pag-check-up ng presyon ng dugo at pagsuri ng ihi at dugo minsan sa loob ng isang taon. Sapamamagitanngregular na checkup pangmedikal, maagang matutuklasan ang sakit sa kidney at masusubaybayan ang pagbagsak ng kaniyang paggana. Kapag maagang natuklasan ang sakit sa kidney, magagamot ito nang mas maagap.

Kailan dapat magkonsulta sa manggagamot ang pasyenteng iisa lamang ang kidney? Dapat magkonsulta kaagad sa manggagamot kung:

  • Biglang hindi makaihi.
  • Magkaroon ng di-sinasadyang pinsala sa iisang kidney. Kailangan uminom ng gamot para sa kirot
  • Kailangan magpa-xray gamit ang contrast
  • May lagnat, balisawsaw o paghapdi sa pag-ihi o mapula ang ihi